88 __ 89 ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ: ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΜΒΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΘΟΚ Το 1976, δύο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, δημιουργείται η Παιδική Σκηνή του ΘΟΚ, η οποία μετονομάζεται σε Σκηνή 018 το 2012, ενσωματώνοντας την Παιδική, τη Νεανική Σκηνή και το Θέατρο Βαλίτσα και παρουσιάζοντας έργα για παιδιά και νέους. Οι παρα στάσεις δίνονται μέχρι το 2008 στο Δημοτικό Θέατρο Λευκω - σίας, ακολούθως στο Δημοτικό Θέατρο Λατσιών, μέχρι το 2012, και από το 2013 μέχρι σήμερα στο νέο ιδιόκτητο κτίριο του Οργανισμού. Πρόκειται για την πρώτη επαγγελματική παιδική σκηνή που λει- τούργησε στην Κύπρο και η οποία αποτέλεσε παράδειγμα για όσες ακολούθησαν. Προσεγμένες επιλογές έργων, καθώς και αξιόλογοι συντελεστές, υποστηρίζουν τις εξαρχής υψηλού επιπέδου παρα- γωγές της, με αποτέλεσμα οι θεατές να αυξάνονται θεαματικά από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της.1 Είναι ενδεικτικό πως τα με- γαλύτερα ονόματα του κυπριακού θεάτρου σε επίπεδο υποκριτικής ή σκηνοθεσίας συμμετείχαν σε παραγωγές της Παιδικής Σκηνής. Για σαράντα πέντε χρόνια η Παιδική Σκηνή και η Σκηνή 018 συνεχίζουν αδιάλειπτα τη λειτουργία τους, παρουσιάζοντας συνήθως μία ή δύο παραγωγές κάθε χρόνο, με έργα από το κυπριακό, το ελ- λαδικό και το παγκόσμιο δραματολόγιο, αλλά και έργα Θεάτρου Σκιών, για το νεανικό κοινό της Κύπρου. Την πρεμιέρα του πρώτου έργου στις 11 Απριλίου του 1976 (Ο παπουτσωμένος γάτος του Μπράιαν Γουέυ) ακολουθούν πολλές άλλες επιτυχημένες παραστάσεις, όπως Τα δύο μαγεμένα δεντράκια του Ευγένιου Σβαρτς (1976) και Το βαρελάκι με το μέλι του Λεβ Ουστίνωφ σε σκηνοθεσία Βλαδίμηρου Καυκαρίδη (1977).2 Με την καθιέρωση του ετήσιου διαγωνισμού συγγραφής για την Παιδική Σκηνή προτείνονται αρκετά έργα Κύπριων συγγραφέων. Τον Ιανουάριο του 1981 ανεβαίνει στην Παιδική Σκηνή το πρώτο έργο παιδικού θεάτρου της Κύπριας Έλλης Παιονίδου, Τα δύο αδέλφια και το μαύρο ποτάμι, και ακολουθεί, μεταξύ άλλων, Το Γελαστό Μουστάκι (1983) της Φιλίσας Χα- τζηχάννα. Μέσα από αυ τά τα έργα φανερώνονται οι σχέσεις του κυπριακού παιδικού θεάτρου με τα ιστορικά, κοινωνικά και πολι- 1. Κ. Καυκαρίδης, «Θέατρο για παιδιά στην Κύπρο», περ. Επί Σκηνής, τχ. 20 (Μάιος – Ιούλιος 2005), σσ. 6 – 11. 2. Βλ. περισσότερα στο «Θέατρο για παιδιά: όαση ελπίδας» (αναδημοσίευση συνέντευξης Βλαδίμηρου Καυκαρίδη στον Πολύδωρο Πολυδωρίδη), περ. Επί Σκηνής, τχ. 20 (Μάιος – Ιούλιος 2005), σσ. 20 – 23. τισμικά συμφραζόμενά του, αφού η τουρκική εισβολή επηρέασε θεματολογικά το είδος,3 χωρίς να μειώνεται η αισθητική αξία των άρτιων παραγωγών. Το ρεπερτόριο της Παιδικής Σκηνής εμπλουτίζουν πετυχημένες παραστάσεις έργων, όπως το Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (1995), Οι φασουλήδες του Κατσιπόρα του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα (2008) και το Ρουμπελστίλτσκιν του Μάικ Κένι (2010), ενώ η καινοτόμα παραγωγή με τε- χνικές Μαύρου Θεάτρου Το μαγικό μαργαριτάρι του Βαλέρυ Πε- τρώφ (1999) «είχε τη μεγαλύτερη μέχρι τότε προσέλευση από όλα τα έργα της Παιδικής Σκηνής» 4 και φανερώνει τον πρωτοποριακό χαρακτήρα του Οργανισμού. Η Σκηνή 018 συμβάλλει ουσιαστικά στη θεατρική ανάπτυξη του τόπου· μαζί της μεγαλώνουν ήδη τρεις γενιές θεατών. Αξέχαστες πρόσφατες παραγωγές υπήρξαν Ο Τρελαντώνης της Πηνελόπης Δέλτα (2012–’14) και Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου της Άλκης Ζέη (2016–’18). Επιπλέον, ο ΘΟΚ προωθεί παράλληλες δυναμικές δράσεις που είναι άμεσα συνυφασμένες με τη Σκηνή 018. Από το 1982 καθιερώνει τον ετήσιο διαγωνισμό για τη συγγραφή παιδικού θεατρικού έργου, με ισχυρά πρόσθετα κίνητρα και βοήθεια για ανέβασμα του βρα- βευμένου έργου. Οι παραγωγές της Σκηνής 018 περιοδεύουν σε όλη την Κύπρο, ενώ προσφέρονται, επιπλέον, οργανωμένες σχολικές παραστάσεις και οργανώνονται εργαστήρια για εκπαιδευτικούς. Με αυτόν τον τρόπο υποστηρίζεται πολύπλευρα η εγχώρια παρα- γωγή στον τομέα της παιδικής δραματουργίας, των παραστάσεων, αλλά και της θεατρικής αγωγής, αφού αναπτύσσεται εν γένει η θεατρική πρακτική και αποκτά έναν δυναμικό χαρακτήρα με σύγ- χρονες αισθητικές προσλαμβάνουσες.5 3. Ε. Χατζηαυξέντη, «Δραματουργία του “Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι” στο κυπριακό θεατρικό έργο για παιδιά», http://old.primedu.uoa.gr/Forum%20 neon%20epistomonon/XANTZIAFKSENTI%20%20ELENI.doc. Τελευταία πρόσβαση: 15 Ιανουαρίου 2021. 4. Α. Χ. Κωνσταντίνου, «Τετρακόσιες παραγωγές: Μια αναδρομή στις πα- ραστάσεις του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου», που δημοσιεύτηκε στο πρόγραμμα της παραγωγής του ΘΟΚ Ηλέκτρα και Ορέστης: Η δίκη, Ιούλιος 2012, και διαδικτυακά στη διεύθυνση https://www.thoc.org.cy/FileStream.aspx? ClassID=WebContent&ID=52. 5. Π. Παρασκευάς (επιμ.), Ανθολογία Κυπριακής Λογοτεχνίας – Παιδικό Θέατρο, τ. 13, Λευκωσία: Χρ. Ανδρέου 1988, σσ. 9 – 10. 2.14 ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΚΑΙ ΣΚΗΝΗ 018* Χριστάκης Χριστοφή * ΣτΕ: Εκτενή επισκόπηση του παιδικού και εφηβικού ρεπερτορίου του ΘΟΚ επιχειρεί η Στέλια Δημητρίου στο οικείο κεφάλαιο.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==